Roman, Milli Mücadele döneminde, Tanzimat aydınlarının sosyo-psikolojik özelliklerini taşıyan Ahmet Celal adlı aydını merkezine alır. Kendini halkı eğitmeyi görev edinmiş bir kurtarıcı olarak gören Ahmet Celal, zihninde yarattığı idealize edilmiş gerçeklik ile Anadolu köylüsünün yaşadığı acı ve cahil gerçeklik arasında büyük bir çatışma yaşar. Bu çatışma sonucunda, ne köye ne de kendine tam olarak ait olamayan Ahmet Celal, köylü tarafından "yaban" olarak dışlanır. Yakup Kadri, bu romanla, aydın ve halk arasındaki uçurumu, dönemin toplumsal koşullarını ve bir bireyin (Ahmet Celal'in) psikolojik irdelemelerini romanın dokusuna işleyerek, Türk edebiyatının en önemli panoramalarından birini sunar.